BIOS چییە و بۆچی گرنگە لە کۆمپیوتەردا؟

BIOS چییە و بۆچی گرنگە لە کۆمپیوتەردا؟

کاتێک کۆمپیوتەر دادەگیرسێنیت، سیستەمێکی شاراوە کار دەکات پێش دەرکەوتنی شاشەی سیستەمی بەکارخستن (وەک ویندۆز یان لینوکس). ئەم سیستەمە بە BIOS ناسراوە، کە کورتکراوەی Basic Input/Output System واتە "سیستەمی بنەڕەتی دەرچوون و هاتن".

ئەرکی BIOS چییە؟

BIOS یەکەم بەرنامەیە کە دەست بە کارکردن دەکات هەر کە کۆمپیوتەر دادەگیرسێت. ئەرکە سەرەکییەکانی:

1. پشکنینی پێکهاتەکانی ئامێرەکە وەک پڕۆسێسەر، یادگە، هارد، و تەختەکلیل (ئەم پرۆسەیە بە POST - Power-On Self Test ناسراوە).

2. بارکردنی سیستەمی بەکارخستن لە هاردەوە یان هەر یەکەیەکی دیکەی هەڵگرتن.

3. دابینکردنی ڕێکخستنی پێشکەوتوو بۆ بەکارهێنەر، وەک ڕیزبەندی دەستپێکردن (Boot Order)، ڕێکخستنی پڕۆسێسەر، کۆنترۆڵی کات، و وشەی نهێنی تایبەت بە سیستەم.

BIOS لە کوێ هەیە؟

BIOS لە چیپێکی بچووک هەڵدەگیرێت کە لەسەر تەختەی دایک (Motherboard) لە ناو کۆمپیوتەرەکەدایە. ئەم چیپە زانیارییەکان دەپارێزێت تەنانەت کاتێک ئامێرەکە کوژاوەتەوە، بەهۆی پاتریەکی بچووک کە بە "پاتری CMOS" ناسراوە.

دەتوانرێت بچیتە ناو BIOS؟

بەڵێ، بەکارهێنەر دەتوانێت بچێتە ناو BIOS لە کاتی دەستپێکردنی ئامێرەکە، بە گشتی بە داگرتنی دوگمەی Del یان F2 یان F10 (بەپێی جۆری کۆمپیوتەر یان تەختەی دایک).

دەکرێت BIOS نوێ بکرێتەوە؟

بەڵێ، بەڵام بە وریاییەوە! دەکرێت BIOS نوێ بکرێتەوە بۆ باشترکردنی کارایی ئامێرەکە یان پشتگیریکردنی پێکهاتەی نوێ، بەڵام هەر هەڵەیەک لە کاتی نوێکردنەوەدا لەوانەیە ببێتە هۆی زیانگەیاندن بە تەختەی دایک.

BIOS مێشکی سەرەتاییە کە کۆمپیوتەر دادەگیرسێنێت و هەماهەنگی لە نێوان پێکهاتەکانیدا دەکات پێش بارکردنی سیستەمی بەکارخستن. زانینی یارمەتی بەکارهێنەران دەدات بۆ تێگەیشتن لە چۆنیەتی کارکردنی کۆمپیوتەر و کۆنترۆڵکردنی ڕێکخستنە بنەڕەتییەکانی.